Τι είναι η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική θεραπεία;

Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική θεραπεία βασίζεται σε δύο αρχές, ότι οι σκέψεις έχουν επίδραση στα συναισθήματα και τις συμπεριφορές μας και ότι ο τρόπος με τον οποίον συμπεριφερόμαστε μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο σκέψης μας και τα συναισθήματα μας. Δηλαδή οι σκέψεις, τα συναισθήματα και η συμπεριφορά συνδέονται επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής ενός ατόμου.

Ποιος είναι ο στόχος της Γ-Σ θεραπείας;

Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική θεραπεία έχει ως στόχο να διδάξει στο άτομο πώς να αποκτήσει τον έλεγχο των σκέψεων, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών του. Να του διδάσκει πώς να αναγνωρίζει, να αξιολογεί και να απαντά στις δυσλειτουργικές του σκέψεις και πεποιθήσεις. Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία τεχνικών να του διδάξει πώς να γίνει ο ίδιος θεραπευτής του εαυτού του και να προλαμβάνει τις υποτροπές.
Για παράδειγμα κάποιος ο οποίος έχει κατάθλιψη θα μάθει πώς να αναγνωρίζει και να αξιολογεί τις σκέψεις του ρεαλιστικά ώστε να σπάσει τον φαύλο κύκλο της καταθλιπτικής του διάθεσης.
Όπως είπε ο στωικός φιλόσοφος  Επίκτητος αιώνες πριν «οι άνθρωποι επηρεάζονται αρνητικά όχι από τα πράγματα που συμβαίνουν, αλλά από τις απόψεις τους σχετικά με αυτά».

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής θεραπείας;

Είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας η οποία δίνει έμφαση στην συνεργασία θεραπευτή- θεραπευόμενου και στην ενεργό συμμετοχή του θεραπευόμενου. Είναι επικεντρωμένη στα προβλήματα και τους στόχους οι οποίοι τίθενται από κοινού. Είναι εστιασμένη στο εδώ και τώρα, αυτό σημαίνει ότι δίνεται έμφαση στα τωρινά προβλήματα και στο πως αυτά επηρεάζουν την ζωή του ατόμου σήμερα.

Γίνεται μια διερεύνηση του ιστορικού της ζωής και των προβλημάτων του ατόμου, διερευνάται η συσχέτιση των προβλημάτων με γεγονότα τα οποία συνέβησαν στο παρελθόν, χωρίς να δίνεται έμφαση στο παρελθόν καθώς στόχος της θεραπείας είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής του ατόμου σήμερα. Οι συνεδρίες είναι δομημένες και στο τέλος της κάθε συνεδρίας δίνεται μια «δουλειά για το σπίτι».

Τι είναι η Δουλειά για το Σπίτι;

Βασικός στόχος της θεραπείας είναι η εφαρμογή των όσων μαθαίνονται μέσα στις συνεδρίες στην καθημερινή ζωή και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την «δουλειά για το σπίτι». Αυτή μπορεί να είναι αρχικά η τήρηση ενός ημερολογίου με καταστάσεις οι οποίες να προκαλούν την εκδήλωση κάποιων συναισθημάτων ή συμπεριφορών, ο προγραμματισμός δραστηριοτήτων, αργότερα η εφαρμογή μιας νέας τεχνικής, για παράδειγμα χαλάρωσης ή η εξάσκηση μιας νέας δεξιότητας η οποία μαθεύτηκε στη συνεδρία.

Η «δουλειά για το σπίτι» προσαρμόζεται στην προσωπικότητα και τις δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει ο κάθε θεραπευόμενος. Είναι πολύ σημαντική η συνεργασία με την/τον θεραπευτή, ο οποίος μόνος δεν μπορεί να καταφέρει κάτι αν το ίδιο το άτομο δεν αναλάβει δράση, δεν προσπαθήσει να εφαρμόσει νέες δεξιότητες και τρόπους συμπεριφορών εκτός των συνεδριών  και δεν δουλέψει πάνω σε αυτά αρκετό  καιρό.

 Είναι αποτελεσματική;

Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική θεραπεία έχει βρεθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική σε προβλήματα όπως κατάθλιψη, άγχος, φοβίες, κρίσεις πανικού, διαχείριση θυμού, ψυχοσωματικά προβλήματα, προβλήματα σχέσεων, διαταραχή προσοχής και υπερκινητικότητα, προβλήματα συμπεριφοράς, πένθους, ύπνου και άλλων. Σήμερα προτείνεται ως θεραπεία για μια ποικιλία διαταραχών από τα εθνικά συστήματα υγείας της Βρετανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και πολλών άλλων χωρών.