Οι ημικρανίες σήμερα ταλαιπωρούν ένα σημαντικό ποσοστό του γυναικείου κυρίως πληθυσμού. Ακόμη και αν κάποιος δεν πάσχει απο  ημικρανίες σίγουρα έχει στην οικογένεια του ή γνωρίζει κάποιον που υποφέρει συχνά απο αυτές.

Παρότι πολλοί πιστεύουν ότι η ημικρανίες οφείλονται σε οργανικά πάντα αίτια, οι έρευνες δείχνουν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ψυχολογικοί παράγοντες, όπως το άγχος και η κατάθλιψη συμβάλλουν σημαντικά στην εμφάνιση της, αλλά και στην συντήρηση του προβλήματος.

Πολλοί πάσχοντες απο συχνές ημικρανίες καταφεύγουν στην υπερκατανάλωση παυσίπονων χαπιών για να ανακουφιστούν απο τον βασανιστικό πόνο της ημικρανίας και επιβαρύνουν σημαντικά τον οργανισμό τους.

Θα ήταν καλό ο πάσχων από ημικρανίες, εφόσον διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχουν οργανικές αιτίες, να απευθυνθεί σε έναν ψυχολόγο για να ερευνήσει τους πιθανούς ψυχολογικούς παράγοντες που προκαλούν τις συχνές ημικρανίες και να εκπαιδευτεί σε τρόπους αντιμετώπισης, αλλά και πρόληψης τους.

Τι είναι οι ημικρανίες και ποια είναι τα συμπτώματα τους;

Η ημικρανία είναι ένας πολύ έντονος πόνος που έχει την αίσθηση της παλμικότητας στη μία ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού. Ο πόνος αυτός μπορεί να διαρκέσει περίπου 4 με 72 ώρες.

Πέρα από τον έντονο αυτό πόνο η ημικρανία μπορεί να συνοδεύεται επίσης από

•    ναυτία
•    τάση για εμετό
•    μη ανοχή του φωτός, των ήχων και των οσμών

Επίσης λίγες ώρες ή και μια, δυο μέρες πριν την εμφάνιση της ημικρανίας το άτομο μπορεί έχει

•    τάση για τσιμπολόγημα
•    εκνευρισμό
•    καταθλιπτικά συμπτώματα
•    δυσκοιλιότητα ή διάρροια

Συχνά επίσης η ημικρανία συνοδεύεται από αύρες, οι οποίες είναι ένα σύνολο νευρολογικών συμπτωμάτων, οπτικών (όπως αστεράκια, θόλωση) και  αισθητηριακών (όπως δυσκολία άρθρωσης, μούδιασμα). Η αύρα μπορεί να προηγείται της ημικρανίας μερικές ώρες ή και μέρες.  Οι ημικρανίες που συνοδεύονται από αύρες ονομάζονται κλασσικές, ενώ αυτές χωρίς αύρα ονομάζονται κοινές.

Αφού περάσει η ημικρανία το άτομο μπορεί να συνεχίσει να έχει

•    αίσθηση κούρασης
•    απώλεια όρεξης
•    πόνο στον αυχένα
•    υπνηλία

Ποιοι είναι οι αιτιολογικοί παράγοντες της ημικρανίας;

Αν και η ακριβής αιτιολογία της ημικρανίας δεν είναι γνωστή, το σίγουρο είναι  ότι οφείλεται σε αλλαγές στην κρανιακή κυκλοφορία του αίματος. Αρχικά τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται μειώνοντας την ροή του αίματος η οποία προκαλεί δυσκολίες στην όραση, μουδιάσματα, αδυναμία. Έπειτα τα αιμοφόρα αγγεία διαστέλλονται και προκαλούν αύξηση της ροής του αίματος και έντονο πονοκέφαλο.

Παράγοντες που μπορεί να προκαλούν τις ημικρανίες είναι

•  έντονες συναισθηματικές καταστάσεις, το στρες που μπορεί να βιώνει κάποιος
• τροφές, όπως σοκολάτα, καφές, κόκκινο κρασί, γαλακτοκομικά προϊόντα, αν και η συμβολή των τροφών αυτών στην πρόκληση ημικρανίας αμφισβητείται
•  αφυδάτωση
•  έλλειψη ή κακή ποιότητα ύπνου
• ορμονικοί παράγοντες όπως έμμηνος ρήση, εμμηνόπαυση, λήψη αντισυλληπτικών χαπιών
•  περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως ζέστη, υγρασία, έντονη ηλιοφάνεια

 Η συμβολή των ψυχολογικών παραγόντων στην ημικρανία

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω ψυχολογικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην έναρξη, αλλά και στην συντήρηση του προβλήματος της ημικρανίας.

Σε ένα αγχώδες άτομο, σε ένα άτομο το οποίο ζει σε καθημερινές συνθήκες στρες και βιώνει έντονες συναισθηματικές καταστάσεις  κατά την διάρκεια της ημέρας ή εβδομάδας προκαλείται σφίξιμο στο κεφάλι, τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται και όταν το άτομο χαλαρώσει τα αιμοφόρα αγγεία διαστέλλονται έντονα με αποτέλεσμα να προκαλείται ο έντονος πόνος στο κεφάλι.

Για τον λόγο αυτό οι ημικρανίες και οι πονοκέφαλοι συνήθως εμφανίζονται μετά το τέλος μιας στρεσσογόνου ημέρας ή δραστηριότητας και τα σαββατοκύριακα που το άτομο χαλαρώνει.

Οι επιπτώσεις της ημικρανίας στην ζωή του ατόμου

Η ημικρανία έχει σημαντικές επιπτώσεις στην προσωπική και επαγγελματική ζωή του ατόμου. Πολλοί άνθρωποι κατά την διάρκεια, αλλά και πριν και μετά από την ημικρανία μπορεί να παρουσιάζουν ευερεθιστότητα, καταθλιπτικά συμπτώματα ή να έχουν την ανάγκη να απομονωθούν σε ένα ήσυχο χώρο χωρίς πολλά και έντονα ερεθίσματα.  Αυτό έχει ως συνέπεια να αποφεύγουν κοινωνικές συναναστροφές και να δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν επαγγελματικές και άλλες υποχρεώσεις παρουσιάζοντας μειωμένη απόδοση.

Ποιοι εμφανίζουν συχνότερα ημικρανίες;

Οι ημικρανίες εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες από ότι στους άντρες, συνήθως στις ηλικίες μεταξύ 10 και 30 ετών. Τα άτομα τα οποία έχουν ιστορικό ημικρανιών στην οικογένεια τους έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από ημικρανίες, καθώς έρευνες δείχνουν ότι η ημικρανία είναι κληρονομική.
Επίσης άτομα με διαταραχές άγχους και κατάθλιψης, άτομα τα οποία ζουν σε συνθήκες καθημερινού στρες, άτομα με χαρακτηριστικά τελειομανίας, με έντονο το αίσθημα της ευθύνης συχνά υποφέρουν απο ημικρανίες.

Θεραπευτική αντιμετώπιση της ημικρανίας

Σήμερα υπάρχουν κάποια εξειδικευμένα φάρμακα για την ανακούφιση από τον πόνο της ημικρανίας, ωστόσο δεν έχει βρεθεί ακόμη η θεραπεία η οποία μπορεί να γιατρέψει όλες τις περιπτώσεις.

Αν αποκλειστούν οργανικοί παράγοντες είναι καλό το άτομο που υποφέρει από συχνές ημικρανίες να απευθυνθεί για ψυχοθεραπεία, καθώς οι ημικρανίες συχνά έχουν ψυχολογικές αιτίες.

Μέσα από την γνωσιακή συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία, μια από τις προτεινόμενες θεραπείες, ο πάσχων σε συνεργασία με ψυχολόγο μπορεί να ερευνήσει τις αιτίες των συχνών ημικρανιών και να εκπαιδευτεί σε δεξιότητες αντιμετώπισης, αλλά και πρόληψης τους.

Το άγχος που μπορεί κάποιος να βιώνει δεν είναι αποτέλεσμα των καταστάσεων που αντιμετωπίζει, αλλά των σκέψεων του σχετικά με αυτές. Μέσα απο την θεραπεία θα μάθει πως να ελέγχει τις σκέψεις αυτές και να τις αντικαθιστά με άλλες εναλλακτικές σκέψεις ώστε να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες που προκύπτουν πιο αποτελεσματικά.
Θα εκπαιδευτεί ανάλογα με τις ανάγκες του σε τεχνικές διαχείρισης του άγχους, το οποίο συμβάλλει στην πρόκληση των ημικρανιών, σε τεχνικές επίλυσης προβλημάτων, στην διεκδικητική συμπεριφορά, καθώς και στην νευρομυϊκή χαλάρωση η οποία μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση και την μείωση των ημικρανιών.

Ωστόσο σε κάθε περίπτωση απαιτείται εξειδικευμένη θεραπεία, καθώς οι αιτίες των ημικρανιών, ο μηχανισμός με τον οποίο εκδηλώνονται τα ψυχολογικά συμπτώματα και οι δυσκολίες του καθενός διαφέρουν. Κατά συνέπεια η θεραπεία θα πρέπει να βασίζεται στις ψυχολογικές ανάγκες του κάθε ατόμου.

Απλές συμβουλές για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των ημικρανιών

•   Κρατείστε ένα ημερολόγιο ημικρανίας καταγράφοντας το πότε ξεκίνησε και πόσο διήρκησε η ημικρανία, τι προηγήθηκε της ημικρανία,  ώστε να τα αποφεύγετε
•    Αποφύγετε το κάπνισμα, το αλκοόλ, τον καφέ
•    Έχετε ένα σταθερό πρόγραμμα διατροφής και ύπνου
•    Ασκηθείτε συστηματικά
•    Μειώστε τους στρεσσογόνους παράγοντες στην ζωή σας
•    Ασχοληθείτε με δραστηριότητες που σας ευχαριστούν κα χαλαρώνουν
•    Κάντε ασκήσεις χαλάρωσης
•  Όταν έχετε ένα επεισόδιο ημικρανίας μείνετε σε ένα ήσυχο χωρίς πολύ φως δωμάτιο
•    Απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ώστε να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία