Η σωματοδυσμορφική διαταραχή χαρακτηρίζεται από μια έντονη ενασχόληση του ατόμου με ένα ή περισσότερα σημεία του σώματος του τα οποία το άτομο πιστεύει ότι παρουσιάζουν κάποιο ελάττωμα, κάτι όμως που δεν είναι παρατηρήσιμο ή δεν θεωρείται  μη φυσιολογικό από τους άλλους.

Ποια είναι τα συμπτώματα της σωματοδυσμορφικής διαταραχής;

Τα άτομα με σωματοδυσμορφική διαταραχή συνήθως νιώθουν ότι είναι άσχημα, πιστεύουν ότι έχουν κάτι περίεργο και ασχολούνται πολύ με τον εαυτό τους. Μέσα στο άγχος τους για την εμφάνιση τους υιοθετούν καταναγκαστικές συμπεριφορές, όπως η συνεχή αυτοεξέταση συνήθως μπροστά στον καθρέφτη.

Συχνά προβαίνουν σε χειρουργικές αισθητικές επεμβάσεις οι οποίες ωστόσο δεν τους δίνουν την ικανοποίηση που θα ήθελαν και δεν σταματούν την καταναγκαστική τους ανάγκη να υπερασχολούνται με το σώμα τους. Επίσης υιοθετούν ακραίες διατροφικές συνήθειες, ασκούνται υπερβολικά και λαμβάνουν διάφορες ουσίες, οι γυναίκες για να αδυνατίσουν και να αποκτήσουν ένα πιο λεπτό, αψεγάδιαστο σώμα και οι άντρες για να αποκτήσουν περισσότερο όγκο.

Καταλαβαίνουν πολλές φορές ότι η ανησυχία τους αυτή είναι υπερβολική, όμως δεν μπορούν να το κατανικήσουν. Οι πρώτοι στους οποίους  απευθύνονται είναι οι  δερματολόγοι και οι πλαστικοί χειρουργοί.

Ποια είναι η συχνότητα της σωματοδυσμορφικής διαταραχής;

Υπολογίζεται ότι περίπου 1% του πληθυσμού παρουσιάζει την διαταραχή αυτή, ωστόσο πιστεύεται ότι ίσως το ποσοστό να είναι μεγαλύτερο, καθώς θεωρείται μια κρυφή διαταραχή. Πολλά άτομα από φόβο μήπως χαρακτηριστούν ως ματαιόδοξα ή ναρκισσιστές δεν μιλούν για αυτό που τους βασανίζει. Η αλήθεια είναι ότι δεν πρόκειται για ναρκισσιστές, καθώς αυτό που αναζητούν είναι να ταιριάζουν, να μοιάζουν φυσιολογικοί, όπως οι άλλοι και όχι να ξεχωρίζουν από τους άλλους.

Η σωματοδυσμορφική διαταραχή συναντάται σχεδόν το ίδιο σε γυναίκες και άντρες. Η διαφορά βρίσκεται στα μέρη του σώματος στα οποία δίνουν ιδιαίτερη προσοχή. Οι γυναίκες εστιάζουν περισσότερο στο στήθος, στους γοφούς, τα πόδια και το βάρος, ενώ οι άντρες περισσότερο στην μυϊκή διάπλαση, στα γεννητικά όργανα και στο στήθος.

Πώς αναπτύσσεται η σωματοδυσμορφική διαταραχή;

Η δυσκολία αυτή ξεκινά με μια έντονη δυσαρέσκεια για την εικόνα του σώματος και εξελίσσεται σε διαταραχή. Συνήθως ξεκινά στην εφηβεία τότε που ο νεαρός έφηβος αρχίζει να ασχολείται περισσότερο με την εικόνα του σώματος και την εμφάνιση και είναι αρκετά ευαίσθητος με το θέμα αυτό. Ωστόσο μπορεί να εμφανιστεί και αργότερα στην ενήλικη ζωή.

Ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες της διαταραχής στη ζωή του ατόμου;

Η σωματοδυσμορφική διαταραχή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη ζωή του ατόμου, τόσο την κοινωνική όσο και την προσωπική. Εξαιτίας της δυσαρέσκειας για την εμφάνιση τους συχνά αποφεύγουν τις κοινωνικές συναναστροφές, ενώ τα άτομα που βρίσκονται κοντά τους μπορεί να νιώθουν κούραση και απογοήτευση από την συνεχή τους αυτή δυσαρέσκεια και την αρνητική διάθεση που αυτή μπορεί να φέρνει. Έτσι πολλές φορές καταλήγουν μόνοι.

Η σωματοδυσμορφική διαταραχή μπορεί να συνυπάρχει με κατάθλιψη, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κοινωνικό άγχος και διαταραχές πρόσληψης τροφής. Συνήθως είναι τα συμπτώματα των διαταραχών που συνυπάρχουν είναι αυτά που οδηγούν τα άτομα με σωματοδυσμορφική διαταραχή  να αναζητήσουν βοήθεια ενός ψυχολόγου ή ψυχιάτρου.