Οι ευχάριστες δραστηριότητες θεωρούνται δραστηριότητες τις οποίες συχνά επιλέγουν άτομα που έχουν ελεύθερο χρόνο στην καθημερινότητα τους. Συνήθως άτομα με πολυάσχολες ζωές, επαγγελματικές δραστηριότητες με πολλές ευθύνες, γονείς οι οποίοι τρέχουν να προλάβουν τα γεμάτα προγράμματα των παιδιών,  θεωρούν δύσκολο να βρουν λίγο χρόνο για να χαλαρώσουν και να αποφορτιστούν από την καθημερινή ένταση.

Κάποιοι άλλοι έχουν την άποψη ότι η ενασχόληση με κάτι πέρα από την δουλειά και τις υποχρεώσεις είναι χάσιμο χρόνου χωρίς να παράγεται κάτι ωφέλιμο και εποικοδομητικό. Επίσης είναι αρκετοί αυτοί που  πιστεύουν ότι οι ευχάριστες δραστηριότητες χρειάζονται απαραίτητα χρήματα.

Η αλήθεια είναι ότι οι δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου είναι ένα ευχάριστο διάλειμμα στην πολυάσχολη, έντονη καθημερινότητα το οποίο μπορεί να διαρκέσει ακόμη και λίγα λεπτά με σημαντικά οφέλη για την ψυχική και σωματική υγεία, χωρίς απαραίτητα να απατούνται χρήματα.

Ποιοι μπορούν να ωφεληθούν από τις ευχάριστες δραστηριότητες;

Άτομα με ελάχιστο ελεύθερο χρόνο

Παρότι πολλοί μπορεί να πιστεύουν το αντίθετο, ωστόσο οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν μια έντονη, γεμάτη στρες καθημερινότητα ίσως χρειάζονται περισσότερο από άλλους να βάλουν μέσα στο πρόγραμμά τους μια ευχάριστη δραστηριότητα έστω λίγων λεπτών, καθώς τα οφέλη είναι πολύ περισσότερα από αυτά που πιστεύουν.

Άτομα με έντονη καθημερινότητα

Πολυάσχολα άτομα, άτομα με απαιτητικές δουλειές, έντονη καθημερινότητα ωφελούνται σημαντικά αν προσθέσουν καθημερινά ή κάποιες μέρες την εβδομάδα μια ευχάριστη δραστηριότητα στην ζωή τους. Ένα από τα σημαντικότερα οφέλη είναι η αποφόρτιση από το καθημερινό άγχος, το οποίο συχνά μετατρέπεται σε χρόνιο άγχος και μπορεί να οδηγήσει στηνεπαγγελματική εξουθένωση.

Γονείς

Πολλοί γονείς συχνά παραπονιούνται ότι δεν μένει ελεύθερος χρόνος για τους ίδιους με αποτέλεσμα να νιώθουν εξουθενωμένοι, φορτισμένοι από το άγχος και τις συνεχείς υποχρεώσεις. Κάποιοι γονείς από την άλλη νιώθουν τύψεις αν προσθέσουν στην καθημερινότητα τους μια ευχάριστη δραστηριότητα για τους ίδιους, πιστεύοντας ότι πρέπει να είναι ταγμένοι μόνο στις ανάγκες των παιδιών και ο εαυτός τους πρέπει να είναι σε δεύτερη θέση.

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι κουρασμένοι, αγχωμένοι, απογοητευμένοι και εκνευρισμένοι γονείς δεν μπορούν να προσφέρουν τελικά όσο θα ήθελαν στα παιδιά τους. Αν δεν μπορούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας, δεν έχουμε το ψυχικό και σωματικό απόθεμα για να προσφέρουμε στους άλλους και κυρίως στα παιδιά.

Είναι καλό να υπάρχουν λίγα λεπτά μιας ευχάριστης δραστηριότητας τα οποία να αφιερώνει κάθε γονιός στον εαυτό του, ώστε να μπορεί να χαλαρώνει, να ξεφεύγει από το άγχος και την ένταση, να αναζωογονείται, να ανακτά τις δυνάμεις του και να μπορεί να χαίρεται την ζωή με τα παιδιά του.

Άτομα με πολύ ελεύθερο χρόνο

Αλλά και άνθρωποι οι οποίοι έχουν πολύ ελεύθερο χρόνο, όπως οι συνταξιούχοι, οι ηλικιωμένοι και οι άνεργοι, μπορούν να ωφεληθούν πάρα πολύ από τις δραστηριότητες αυτές. Βάζοντας μια ευχάριστη δραστηριότητα στο πρόγραμμα τους, μπορούν να γεμίσουν τις ίσως βαρετές, χωρίς πολλά ερεθίσματα και ποικιλία μέρες τους, μετατρέποντας τες σε μέρες με νόημα και διασκέδαση, ξεφεύγοντας από ένα βαρετό συνεχώς ίδιο καθημερινό πρόγραμμα.

Άνεργοι

Σύμφωνα με έρευνες οι άνεργοι οι οποίοι κατά την διάρκεια της περιόδου ανεργίας συμμετέχουν σε κάποια ευχάριστη δραστηριότητα, είτε ομαδική, είτε ατομική μπορούν να αντιμετωπίσουν την στρεσογόνο αυτή περίοδο της ζωής τους με μεγαλύτερη ευκολία.

Οι άνεργοι αυτοί τείνουν να επηρεάζονται λιγότερα από το άγχος και την πίεση της εύρεσης εργασίας,  αποθαρρύνονται λιγότερο από τις δυσκολίες, ενώ παράλληλα είναι πιο κινητοποιημένοι στο να βρουν δουλειά, έχοντας αυξημένη αυτοπεποίθηση πετυχαίνοντας ή δημιουργώντας κάτι μέσα από την όποια δραστηριότητα έχουν επιλέξει, σε σχέση με αυτούς οι οποίοι πέρα από την αναζήτηση εργασίας μένουν παθητικοί στην καθημερινότητα τους.

Επίσης μέσω της συμμετοχής σε ομαδικές δραστηριότητες, όπως κάποιο ομαδικό άθλημα ή η συμμετοχή σε μια εθελοντική ομάδα, σε ένα από τα πολλά πλέον σήμερα δωρεάν ή με πολύ λίγα χρήματα σεμινάρια διαφόρων ενδιαφερόντων, μπορεί να γνωρίσουν καινούριους φίλους οι οποίοι να αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυσκολίες και να μοιραστούν μαζί τους τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους. Μπορεί επίσης να έρθουν σε επαφή με άλλα άτομα τα οποία να τους βοηθήσουν στην εύρεση εργασίας.

Τέλος όλο και πιο συχνά γνωρίζουμε περιπτώσεις ατόμων οι οποίοι ξεκίνησαν κάτι ως μια ευχάριστη δραστηριότητα και τελικά αποφάσισαν να το κάνουν επάγγελμα και μάλιστα πολύ πετυχημένα.

Συνταξιούχοι

Δυστυχώς κάποιοι όταν συνταξιοδοτούνται χάνουν το ενδιαφέρον για τη ζωή, πιστεύουν ότι δεν μπορούν πια να είναι παραγωγικοί και δεν βρίσκουν κάτι με το οποίο να γεμίσουν τις ώρες κατά τις οποίες πριν την συνταξιοδότηση εργάζονταν.

Οι ευχάριστες δραστηριότητες μπορούν να τους βοηθήσουν να συνεχίσουν την ζωή τους δημιουργικά και παραγωγικά, όπως και πριν. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά ανάλογα με τις γνώσεις, την εμπειρία και τα ενδιαφέροντα τους σε κάποιους οργανισμούς, συλλόγους ή ακόμη να δημιουργήσουν και οι ίδιοι κάποιες ομάδες μέσα από τις οποίες να βοηθούν συνανθρώπους τους ή και ζώα που το έχουν ανάγκη.

Αλλά και πέρα από την συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες, όπως οι παραπάνω ή άλλες δραστηριότητες, για παράδειγμα ομάδες περιπάτου, χορωδίες, θεατρικές ομάδες, θα μπορούσαν να ασχοληθούν με μια ατομική δραστηριότητα, μέσα από την οποία να εκφράζονται, να χαλαρώνουν, να δημιουργούν,  όπως η γυμναστική, η ζωγραφική, η μουσική, η κηπουρική κ.α.

Ηλικιωμένοι

Πολλές είναι οι έρευνες σήμερα που υποστηρίζουν τα σημαντικά οφέλη των ευχάριστων δραστηριοτήτων στην ψυχο-σωματική υγεία των ηλικιωμένων. Η συμμέτοχη σε ευχάριστες δραστηριότητες, είτε ατομικές, είτε ομαδικές φαίνεται να συμβάλει σημαντικά στην πρόληψη της κατάθλιψης στους  ηλικιωμένους.

Μέσα από διάφορες, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα τους, δραστηριότητες οι ηλικιωμένοι μπορούν να βρουν τρόπους χαλάρωσης, ανακούφισης από δυσάρεστα συναισθήματα και εμπειρίες, τρόπους έκφρασης των συναισθημάτων και της δημιουργικότητας.

Επίσης οι ηλικιωμένοι μέσα από τη συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες αποφεύγουν την απομόνωση και αυξάνουν την συντροφικότητα και την αλληλοϋποστήριξη, καθώς μπορούν να μοιράζονται τα συναισθήματα τους, τις ανασφάλειες τους, τις προσδοκίες τους με συνομήλικους ή να μοιράζονται τις γνώσεις και την εμπειρία τους με νεότερα άτομα.

Τέλος γεροντολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι η συμμετοχή των ηλικιωμένων σε διάφορες δραστηριότητες, ειδικά αυτές οι οποίες απαιτούν νοητική λειτουργία, όπως τα επιτραπέζια παιχνίδια γνώσεων ή το διάβασμα, συμβάλλει στην μείωση του κινδύνου για την νόσο Αλτσχάιμερ και άλλους τύπους άνοιας γενικότερα, καθώς βοηθούν θετικά στην γνωστική λειτουργία.

Άτομα με αναπηρία

Οι ευχάριστες δραστηριότητες βοηθούν τα άτομα με αναπηρία να ενταχθούν πιο εύκολα στο κοινωνικό σύνολο και να αποφύγουν την απομόνωση. Άτομα με πρόσφατη αναπηρία βοηθούνται μέσα από τις δραστηριότητες να προσαρμοστούν σε έναν διαφορετικό μεν, αλλά έναν τρόπο ο οποίος έχει μια συνέχεια με τον προηγούμενο τρόπο ζωής τους.

Η συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός ευρύτερου κοινωνικού δικτύου υποστήριξης, αυξάνει την αυτοεκτίμηση, βοηθά στην μείωση του στρες και στην αυτό-έκφραση.

Άτομα τα οποία βιώνουν δυσάρεστα γεγονότα ζωής

Τέλος η συμμετοχή σε ευχάριστες δραστηριότητες βοηθά να αντιμετωπιστούν με μεγαλύτερη ευκολία δύσκολα γεγονότα ζωής, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, το διαζύγιο, η απόλυση, μια ασθένεια. Η συμμετοχή σε κάποια ευχάριστη δραστηριότητα, βοηθά το άτομο να αποσπάσει την προσοχή του έστω για λίγο από τις δυσκολίες αυτές και να αποφορτιστεί. Να βρει μέσα έκφρασης των συναισθημάτων, των σκέψεων του και τρόπους αντιμετώπισης των δύσκολων αυτών καταστάσεων.

Ποια μπορεί να είναι τα οφέλη των ευχάριστων δραστηριοτήτων;

Τα οφέλη απο την συμμετοχή σε μια ευχάριστη δραστηριότητα έστω για λίγα λεπτά μπορούν να ειναι πολλά και ποικίλα, θα μπορούσαμε ωστόσο να τα διακρίνουμε σε τρεις κατηγορίες: κοινωνικά, ψυχολογικά και σωματικά.

Κοινωνικά οφέλη

Δραστηριότητες οι οποίες είναι ομαδικές βοηθούν τα άτομα να έρθουν σε επαφή με άλλα άτομα, να γνωρίσουν καινούριους φίλους, να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες, να επικοινωνήσουν προβλήματα και να βρουν υποστήριξη από άτομα τα οποία μπορεί να αντιμετωπίζουν τις ίδιες δυσκολίες. Έτσι λοιπόν αυξάνεται η αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους και ενισχύεται η αλληλοϋποστήριξη.

Ψυχολογικά οφέλη

Δραστηριότητες που προσφέρουν χαρά, διασκέδαση και βοηθούν στην έκφραση της δημιουργικότητας μπορούν να ανεβάσουν την διάθεση, να βοηθήσουν στο να ξεχαστούν για λίγο τα άγχη της καθημερινότητας, να μειωθούν οι συνέπειες του χρόνιου στρες και  να αποφευχθεί η επαγγελματική εξουθένωση. Επίσης συμβάλλουν στην προσωπική ανάπτυξη και γενικότερα σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής.

Η συμμετοχή σε ευχάριστες δραστηριότητας φαίνεται να βοηθά στην πρόληψη και την ανάρρωση από την κατάθλιψη, αυξάνοντας τα επίπεδα των ενδορφινών, βελτιώνοντας την αυτοπεποίθηση και συμβάλλοντας σημαντικά την ενεργοποίηση του ατόμου.

Έρευνες δείχνουν ότι όσοι βάζουν μέσα στο καθημερινό τους πρόγραμμα λίγα λεπτά κάποιας ευχάριστης δραστηριότητας έχουν λιγότερο ανάγκη από ξεκούραση και παραμονή στο κρεβάτι, όπως και λιγότερα παράπονα για ψυχοσωματικά προβλήματα. Λίγα λεπτά ευχάριστης δραστηριότητας βοηθούν το άτομο να αποσπάσει την προσοχή του από δυσάρεστα ή στρεσογόνα ερεθίσματα και αμέσως μετά να εστιάσει και πάλι με καθαρότερο μυαλό και λιγότερη ένταση στις όποιες δυσκολίες έχοντας καλύτερο έλεγχο της κατάστασης.

Σωματικά οφέλη

Άτομα τα οποία επιλέγουν δραστηριότητες οι οποίες περιλαμβάνουν σωματική άσκηση, όπως κάποιο άθλημα, τρέξιμο, περπάτημα, γιόγκα, φαίνεται σύμφωνα με έρευνες να παρουσιάζουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, βελτιωμένο κάρδιο-αναπνευστικό σύστημα, χαμηλότερη χοληστερίνη και λιγότερα μυοσκελετικά προβλήματα. Επίσης η άσκηση συμβάλει σημαντικά στην βελτίωση και τη διατήρηση του σωματικού βάρους.

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι το περπάτημα σαν φυσική ευχάριστη δραστηριότητα μειώνει το κίνδυνο για κάταγμα ισχίου σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση και γενικότερα συμβάλλει στην πρόληψη σωματικών δυσκολιών που σχετίζονται με το γήρας.

Τι είδους δραστηριότητες υπάρχουν;

Υπάρχουν πολλών ειδών ευχάριστες δραστηριότητες. Εάν φτιάχναμε έναν κατάλογο αυτός σίγουρα θα ήταν μακρύς. Γενικότερα όμως οι ερευνητές διακρίνουν τις δραστηριότητες σε τρεις κατηγορίες (Iwasaki and Mannell, 2000):
•    Δραστηριότητες οι οποίες συμβάλλουν στην αποφόρτιση. Για παράδειγμα το τρέξιμο το οποίο μπορεί να προσφέρει μια προσωρινή ανακούφιση από το άγχος και να δώσει έπειτα στο άτομο την δυνατότητα να εστιάσει και πάλι στις υποχρεώσεις του.

•  Δραστηριότητες οι οποίες συμβάλουν στην βελτίωση της διάθεσης. Για παράδειγμα η παρακολούθηση μια κωμικής παράστασης.

•   Δραστηριότητες οι οποίες συμβάλλουν στην ενίσχυση της συντροφικότητας, όπως μία βόλτα με φίλους.

Μερικά παραδείγματα ευχάριστων δραστηριότητες και κάποια απο τα οφέλη που αυτές προσφέρουν, πέρα απο την απόλαυση και την χαλάρωση.

 Μέσα από την κηπουρική μπορούν να φυτέψουν, να καλλιεργήσουν φυτά και οπωροκηπευτικά από τα οποία θα μπορούν να τρέφονται οι ίδιοι, τα αγαπημένα τους πρόσωπα, όπως και οι φίλοι. Μπορούν να φτιάξουν έναν όμορφο κήπο ή ένα ωραίο μπαλκόνι στο οποίο θα μπορούν να απολαμβάνουν τις ηλιόλουστες μέρες σε ένα όμορφο περιβάλλον μόνοι ή με παρέα, για το οποίο οι ίδιοι θα μπορούν αν είναι περήφανοι.

Η ενασχόληση με την φωτογραφία μπορεί να δώσει ένα άλλο νόημα και μια διαφορετική οπτική για την ζωή, καθώς μέσα από την φωτογράφιση φίλων, αγαπημένων προσώπων, όμορφων στιγμών, ωραίων και ενδιαφερόντων,  εικόνων, τοπίων μπορούμε να δούμε τη ζωή με άλλο μάτι.

Η ενασχόληση με τις τέχνες, όπως η ζωγραφική, η μουσική, το θέατρο μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο δημιουργικής έκφρασης των συναισθημάτων, σκέψεων, εμπειριών και παράλληλα να συμβάλλει στην διασκέδαση και την χαλάρωση του ιδίου του ατόμου, αλλά και των γύρω του.

Η συγγραφή ιστοριών, η αρθρογραφία σε ένα περιοδικό, μία εφημερίδα, σε ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης  βοηθά στην επικοινωνία και την ανταλλαγή των σκέψεων, ιδεών , όπως και  στο μοίρασμα εμπειριών και γνώσεων.
Η ενασχόληση με ένα άθλημα, για παράδειγμα τρέξιμο, ιππασία, σκι,  βοηθά την διατήρηση και τη βελτίωση της σωματικής υγείας, την διατήρηση του σωματικού βάρους και την μείωση  μυοσκελετικών προβλημάτων. Επίσης η συμμετοχή σε ένα ομαδικό άθλημα, όπως το βόλεϊ, το ποδόσφαιρο, το μπόουλινγκ, βοηθά στην ενίσχυση της κοινωνικότητας, του ομαδικού πνεύματος και  στην ανάπτυξη και βελτίωση κοινωνικών δεξιοτήτων.

Δραστηριότητες οι οποίες περιλαμβάνουν κατασκευές, όπως η δημιουργία κοσμημάτων, διακοσμητικών αντικειμένων, μικρό-επίπλων, γλυπτών, η ραπτική, το πλέξιμο, ο μοντελισμός συμβάλλουν στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας και στην βελτίωση της αυτοεκτίμησης. Οι κατασκευές αυτές μπορούν να γίνουν πολύ ωραία δώρα που θα έχετε φτιάξει οι ίδιοι με τα χέρια σας σε αγαπημένα πρόσωπα, φίλους και γνωστούς.

Δραστηριότητες που απαιτούν νοητική προσπάθεια, όπως παιχνίδια γνώσεων, η λύση σταυρολέξων, το σκάκι, βοηθούν σημαντικά στην διατήρηση και την βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας. Επίσης η εκμάθηση ξένων γλωσσών, είτε με δάσκαλο, είτε με μεθόδους αυτοδιδασκαλίας, ως μια ευχάριστη δραστηριότητα συμβάλλει επίσης στην διατήρηση την καλής γνωστικής λειτουργίας, αλλά βοηθά ακόμη στο να γνωρίσουμε διαφορετικούς πολιτισμούς και να γίνουμε κατά κάποιο τρόπο πολίτες του κόσμου.

Η ενασχόληση ως ευχάριστη δραστηριότητα με την μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική έχει συχνά αγχολυτικά αποτελέσματα, βοηθά στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας και του πειραματισμού με νέες γεύσεις, όπως και στην υιοθέτηση καλύτερων διατροφικών συνηθειών.

Η συμμετοχή σε ομάδες περιπάτου, εκδρομών, αναρρίχησης μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της φυσικής κατάστασης, την ανάπτυξη της ομαδικότητας και της συνεργασίας, την βελτίωση της διάθεσης, καθώς επίσης και στην αλλαγή εικόνων, την αναπνοή καθαρού αέρα και την επαφή με τη φύση.

Οι βόλτες με αγαπημένα πρόσωπα και φίλους στο δάσος, στην παραλία, η διοργάνωση για παράδειγμα μια φορά το μήνα ενός μικρού πικ νικ με δύο λιχουδιές που έχουμε φτιάξει οι ίδιοι σε ένα πάρκο, δεν κοστίζουν και μπορούν να βελτιώσουν την διάθεση, να συμβάλλουν στην χαλάρωση από το καθημερινό στρες, στο μοίρασμα ευχάριστων στιγμών και να ενισχύσουν τον μεταξύ μας δεσμό.

Ακόμη η συμμετοχή σε λιγότερο γνωστές, αλλά ενδιαφέρουσες και προκλητικές δραστηριότητες, όπως το Geocaching. Το  Geocaching είναι ένα παγκόσμιο παιχνίδι, κάτι σαν τον γνωστό κρυμμένο θησαυρό, αλλά με την βοήθεια της τεχνολογίας, δηλαδή ενός GPS. Οπουδήποτε στον πλανήτη υπάρχουν κρυμμένα αδιάβροχα κουτιά, οι γεωκρύπτες όπως λέγονται, μέσα στις οποίες υπάρχουν μικρά αντικείμενα, ένα ημερολόγιο και ένα μολύβι για να υπογράψει αυτός που το βρήκε και να αφήσει αν θέλει ένα μήνυμα. Στο διαδίκτυο υπάρχουν σχετικές ιστοσελίδες στις οποίες δημοσιεύονται οι συντεταγμένες των κρυπτών και τις οποίες καλούνται να ακολουθήσουν οι παίκτες προκειμένου να τις βρούνε. Βασικός κανόνας είναι όταν κάποιος παίρνει το αντικείμενο που βρίσκεται στην κρύπτη να βάζει ένα άλλο. Παρότι το παιχνίδι αυτό δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, σύμφωνα με την ελληνική ιστοσελίδα υπάρχουν πάνω από 1900000 κρύπτες, σε περισσότερες από 200 χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Δραστηριότητες τέτοιου είδους περιλαμβάνουν την περιπέτεια, την εξερεύνηση, αυξάνουν το ενδιαφέρον και την αδρεναλίνη, βοηθούν στην ανάπτυξη στρατηγικών δεξιοτήτων και μας βοηθούν να γνωρίσουμε τον πλανήτη.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι δραστηριότητες για να είναι ευχάριστες και να συμβάλλουν θετικά στη ζωή του ατόμου θα πρέπει πρώτα από όλα να έχουν ένα προσωπικό νόημα για το ίδιο το άτομο, να είναι κάτι που το ίδιο έχει επιλέξει και να είναι μέσα στα πλαίσια των ενδιαφερόντων και των ικανοτήτων του.

Η δραστηριότητα να διευκολύνει την δημιουργικότητα, να είναι μια ευκαιρία για χαλάρωση και αποφόρτιση από το άγχος, την κούραση και τα δυσάρεστα συναισθήματα της καθημερινότητας.