Η Ψυχογενής Βουλιμία χαρακτηρίζεται ως η «κρυφή» διαταραχή πρόσληψης τροφής, καθώς το βάρος του ατόμου, λόγω των αντισταθμιστικών μεθόδων που χρησιμοποιεί μετά από ένα επεισόδιο υπερφαγίας (όπως εμετός, καθαρτικά, νηστεία) είναι κανονικό ή σε κάποιες περιπτώσεις λίγο πάνω από το μέσο φυσιολογικό, σε αντίθεση με την Επεισοδιακή Υπερφαγία, όπου το βάρος είναι αυξημένο και την Ψυχογενή Ανορεξία όπου το σωματικό βάρος είναι πολύ χαμηλό.

Η Ψυχογενής Βουλιμία χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερβολικής κατανάλωσης φαγητού κατά τα οποία το άτομο μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα καταναλώνει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού από ότι καταναλώνει το μέσο άτομο μέσα στον ίδιο χρόνο και κάτω από τις ίδιες συνθήκες, έχοντας χάσει τον έλεγχο σχετικά με την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνει.

Ο φαύλος κύκλος της υπερφαγίας

Αμέσως μετά στην προσπάθεια του να μειώσει τις συνέπειες της υπερβολικής αυτής κατανάλωσης και να ανακουφιστεί από τα δυσάρεστα συναίσθημα και τις αρνητικές σκέψεις όσον αφορά τη συμπεριφορά αυτή αλλά και τον εαυτό του, οδηγείται σε συμπεριφορές, όπως ο αυτοπροκαλούμενος εμετός, η χρήση διουρητικών, καθαρτικών, η νηστεία, η υπερβολική σωματική άσκηση.

Έτσι μπλέκει σε έναν φαύλο κύκλο υπερφαγίας και αντισταθμιστικών συμπεριφορών, τα οποία θα πρέπει να συμβαίνουν περίπου δύο φορές την εβδομάδα για περισσότερο από τρεις μήνες ώστε να δοθεί η διάγνωση της Ψυχογενούς Βουλιμίας.

Η Ψυχογενής Βουλιμία εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες, κυρίως νεαρής ηλικίας, σε ένα ποσοστό περίπου 4%-8% και στους άντρες σε ένα μικρότερο ποσοστό περίπου 2%, αν και τα τελευταία χρόνια λόγω της έμφασης που δίνεται στην εμφάνιση των ανδρών παρατηρείται αύξηση του ποσοστού.

Η Ψυχογενής Βουλιμία έχει σοβαρές συνέπειες στον οργανισμό και το σώμα του ατόμου, όπως προβλήματα στον οισοφάγο, το στομάχι, το έντερο, τα δόντια, διαταραχή ηλεκτρολυτών, προβλήματα στον κύκλο της εμμήνου ρύσεως, ακόμη και διακοπής αυτής, καρδιαγγειακά προβλήματα. Ακόμη πολλές φορές επηρεάζεται η κοινωνική ζωή του ατόμου, καθώς το άτομο προσπαθεί συχνά να αποφύγει κοινωνικές συναναστροφές κατά τις οποίες μπορεί να υπάρξει κατανάλωση φαγητού.

Παράγοντες που επηρεάζουν

Υποστηρίζεται από πολλές έρευνες ότι βιολογικοί παράγοντες, όπως ανωμαλίες στα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο και κυρίως της σεροτονίνης, παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της Ψυχογενούς Βουλιμίας.

Επίσης κοινωνικοί, οικονομικοί, πολιτισμικοί παράγοντες, όπως και ο παράγοντας οικογένεια, οι σχέσεις μεταξύ γονιών και παιδιού, η έμφαση που δίνεται στην εμφάνιση και το βάρος του ατόμου μέσα στην οικογένεια, αλλά και στο ευρύτερο περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνει το άτομο υποστηρίζεται ότι ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό στην εμφάνιση της Ψυχογενούς Βουλιμίας.

Η ρύθμιση του συναισθήματος

Ένας ακόμη παράγοντας ο οποίος μελετάται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια είναι η δυσκολία ρύθμισης του συναισθήματος. Τα δύσκολα συναισθήματα μπορεί να προκαλούν, να διατηρούν και να είναι συνέπεια της Ψυχογενούς Βουλιμίας. Οι έρευνες δείχνουν ότι συχνά άτομα που εμφανίζουν Ψυχογενή Βουλιμία έχουν δυσκολία να αναγνωρίσουν, να περιγράψουν, να διαχειριστούν και να εκφράσουν τα συναισθήματα τους. Μπορεί να έχουν δυσκολία να είναι σε επαφή με το συναίσθημα, να νιώθουν κενό ή μια ένταση την οποία δεν μπορούν ακριβώς να περιγράψουν.

Πολλά άτομα με Ψυχογενή Βουλιμία έχουν δυσκολία να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους με έναν υγιή, αποτελεσματικό τρόπο. Τους λείπουν οι δεξιότητες αποτελεσματικής διαχείρισης του συναισθήματος, όχι μόνο των δυσάρεστων, αλλά πολλές φορές και των ευχάριστων, θετικών συναισθημάτων.

Τρόποι διαχείρισης

Χωρίς τις απαραίτητες δεξιότητες διαχείρισης του συναισθήματος η Βουλιμία μπορεί να γίνει ένας τρόπος να ρυθμίζουν και να αντέχουν τα δυσάρεστα συναισθήματα τα οποία τους κατακλύζουν. Η υπερφαγία και ο εμετός συχνά αναφέρονται ως τρόποι αντιμετώπισης δύσκολων συναισθημάτων και καταστάσεων. Είναι ένας τρόπος να αποκοπούν από την πραγματικότητα, να αποσυρθούν από την ένταση που νιώθουν, να ηρεμήσουν προσωρινά από τον συναισθηματικό πόνο που βιώνουν.

Συχνά παρατηρείται να προηγείται ενός Βουλιμικού επεισοδίου κάποιο δύσκολο, στρεσογόνο συναίσθημα. Αν η δυσκολία αυτή της ρύθμισης του συναισθήματος δεν αντιμετωπιστεί και το άτομο δεν μάθει αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης του συναισθήματος η ευαλωτότητα του ατόμου θα συνεχίζει να αυξάνεται και το άτομο θα δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να βγει από τον φαύλο κύκλο της Βουλιμίας.

Θεραπείες της ψυχογενούς βουλιμίας

Σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες της Ψυχογενούς Βουλιμίας, όπως η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία. Στόχος της θεραπείας είναι να διερευνηθούν οι παράγοντες που συνέβαλαν και συντηρούν την διαταραχή, να σχεδιαστεί ένα θεραπευτικό πλάνο σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου, να εκπαιδευτεί το άτομο στο να αναγνωρίζει τις δυσλειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές σχετικά με το βάρος και την εικόνα του σώματος και να τις αντικαταστήσει με άλλες πιο λειτουργικές, να εκπαιδευτεί σε δεξιότητες διαχείρισης του συναισθήματος, δεξιότητες διεκδικητικότητας και διαπροσωπικών δυσκολιών, ανάλογα με τις ανάγκες που παρουσιάζει.

Επίσης να βοηθηθεί στο να υιοθετήσει πιο υγιείς διατροφικές συνήθειες. Εάν έχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα ως συνέπεια της Ψυχογενούς Βουλιμίας κρίνεται απαραίτητη και η ιατρική παρακολούθηση.