Η αποτυχία είναι σίγουρα μια εμπειρία δυσάρεστη, αλλά ο αντίκτυπος που θα έχει στην ζωή μας, όπως συμβαίνει με όλες τις εμπειρίες, εξαρτάται από τις αντιδράσεις μας όταν αυτή συμβαίνει. Όσο και αν την φοβόμαστε και προσπαθούμε να την αποφύγουμε σίγουρα θα συμβεί έστω μια φορά στην ζωή μας, είναι αναπόφευκτο.

Η αποτυχία συνοδεύεται από αρνητικές σκέψεις και δυσάρεστα συναισθήματα, τα οποία εάν δεν μπορέσουμε να διαχειριστούμε, πιθανά να αποθαρρυνθούμε, να εγκαταλείψουμε και να μην προχωρήσουμε σε μια επόμενη προσπάθεια προς την επίτευξη του στόχου μας. Όταν αποτυγχάνουμε σε κάτι τείνουμε να αμφισβητούμε τις ικανότητές μας, τείνουμε να νιώθουμε αβοήθητοι, χωρίς καμία ελπίδα για κάτι θετικό. Όσο λιγότερη αυτοπεποίθηση έχουμε σχετικά με τις ικανότητες μας να επιτύχουμε, τόσο περισσότερο ανησυχούμε, αγχωνόμαστε και είμαστε λιγότερο διατεθειμένοι να αναλάβουμε το ρίσκο να ξαναδοκιμάσουμε.

Ο φόβος της αποτυχίας ίσως είναι χειρότερος από την ίδια την αποτυχία, γιατί μπορεί να μας κάνει να μην δοκιμάσουμε καν, μπορεί να μας κάνει να εγκαταλείψουμε κάθε προσπάθεια και να μην απολαύσουμε τις χαρές της ζωής. Ο φόβος αυτός μας κάνει να βλέπουμε τον στόχο και την δυνατότητα μας να τον επιτύχουμε διαστρεβλωμένα. Βλέπουμε μεγεθυμένες τις δυσκολίες και μικρότερες τις ικανότητες μας. Ο φόβος της αποτυχίας και του πόνου που μπορεί να προκαλέσει μας κάνει κάποιες φορές να  βρίσκουμε δικαιολογίες για να καθυστερήσουμε να πράξουμε, ακόμη και να σαμποτάρουμε τον εαυτό μας με το να μην προετοιμαστούμε κατάλληλα ή να επιλεγούμε τελικά την αποφυγή. Ωστόσο ο στόχος και οι δυνατότητες μας παραμένουν οι ίδιες. Αυτό που αλλάζει είναι ο τρόπος που εμείς το αντιλαμβανόμαστε.

Μαθαίνουμε από την παιδική ηλικία ότι πρέπει πάντα να επιτυγχάνουμε και η αποτυχία φέρνει απογοήτευση και πόνο. Ίσως δεν προετοιμαζόμαστε για να δεχθούμε την αποτυχία, ίσως δεν έχουμε μάθει πώς να φροντίζουμε τον εαυτό μας όταν συναισθηματικά πληγωνόμαστε. Κάποιοι γονείς από τον φόβο να μην στενοχωρηθούν και απογοητευθούν τα παιδιά τους αναλαμβάνουν οι ίδιοι σε μεγάλο βαθμό την προσπάθεια επίτευξης του στόχου. Έτσι τα παιδιά δεν οδηγούνται στην προσωπική ανάπτυξη και στην απόκτηση ανθεκτικότητας απέναντι στις δυσκολίες. Άλλοι γονείς δεν δέχονται την αποτυχία την προσωπική τους ή των παιδιών τους γιατί ίσως είναι ένα πλήγμα στον εγωισμό τους ή μια συναισθηματική εμπειρία την οποία οι ίδιοι δεν έχουν μάθει να διαχειρίζονται. Μέσα από αυτές τις συμπεριφορές μαθαίνουμε ότι η αποτυχία απαγορεύεται, η επιβράβευση και η αποδοχή έρχονται μόνο μέσα από την επίτευξη κάποιου στόχου. Αν πέσουμε σε αυτή την παγίδα ή αν δεν αποκτήσουμε απαραίτητες δεξιότητες διαχείρισης των αποτυχιών, αυτό μπορεί να έχει αρνητικές ψυχολογικές και σωματικές συνέπειες, να οδηγήσει στην ανάπτυξη διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, ιδεοψυχαναγκαστικές, διαταραχές πρόσληψης τροφής, ψυχοσωματικά προβλήματα.

Η αποτυχία είναι μια δυσάρεστη εμπειρία, μπορεί όμως να είναι και  ένας πολύ καλός δάσκαλος. Μέσα από την αποτυχία μαθαίνουμε τις δυνατότητες, τα όρια μας, αλλά και αξιολογούμε την προσπάθεια μας. Η αποτυχία ίσως είναι μια ευκαιρία να επανεξετάσουμε τους στόχους μας, να δούμε αν πραγματικά αυτό στο οποίο αποτύχαμε ήταν αυτό που πραγματικά επιθυμούσαμε, αν πραγματικά άξιζε για εμάς η προσπάθεια, άλλα και για ποιο λόγο ίσως το επιθυμούσαμε.

Έχει θετικές πλευρές η αποτυχία;

Αν κρίνουμε ότι ίσως μας έλειπαν κάποιες δεξιότητες, γνώσεις, ικανότητες, θα ήταν καλό να τις αποκτήσουμε πριν προσπαθήσουμε και πάλι για την επίτευξη του στόχου. Πάντα είναι καλό και χρήσιμο να αποκτούμε καινούριες γνώσεις και ικανότητες. Μέσα από την μάθηση έρχεται η προσωπική ανάπτυξη.

Ίσως δεν προσπαθήσαμε αρκετά και θα ήταν καλό να δεσμευτούμε λίγο περισσότερο στην επίτευξη του στόχου. Ίσως είναι μια ευκαιρία  να γίνουμε πιο δημιουργικοί, ίσως ακόμη και να το παρατήσουμε και να ξεκινήσουμε κάτι άλλο που πραγματικά  επιθυμούμε και μας ταιριάζει περισσότερο.

Η επιτυχία ή η αποτυχία δεν εξαρτώνται αποκλειστικά και μόνο από εμάς. Ένα μερίδιο ευθύνης σημαντικό ίσως αφορά εμάς, όμως ζώντας μέσα σε ένα περιβάλλον αλληλεπίδρασης είναι αναμενόμενο η επιτυχία και η αποτυχία να εξαρτώνται και από άλλους παράγοντες και όχι αποκλειστικά και μόνο από την δική μας προσπάθεια. Ίσως κάναμε το καλύτερο που μπορούσαμε, αλλά οι όποιες συνθήκες να μην ήταν ευνοϊκές. Είναι καλό να το έχουμε υπόψη μας και να μπορούμε να δεχόμαστε ότι παρά τις όποιες προσπάθειες ίσως να μην έχουμε πάντα το αποτέλεσμα που επιθυμούμε.

Ανασυνταχθείτε..

Δυσκολίες θα υπάρχουν πάντα στη ζωή, όπως και αποτυχίες. Δεν είναι οι ίδιες οι δυσκολίες ή οι αποτυχίες που μας καθορίζουν, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τις αντιλαμβανόμαστε και τις αντιμετωπίζουμε.

Ακόμη και αν αποτύχουμε σε κάτι είναι σημαντικό να μην εγκαταλείψουμε αμέσως την προσπάθεια. Ο Walt Disney απολύθηκε απο την εφημερίδα στην οποία δούλευε γιατί του έλειπε η φαντασία, ο Michael Jordan απορρίφθηκε απο την ομάδα μπάσκετ του σχολείου του, οι Beatles απορρίφθηκαν απο δισκογραφική εταιρία γιατί δεν είχαν κανένα μέλλον στην μουσική βιομηχανία, η Oprah Winfrey απολύθηκε απο κανάλι γιατί δεν ταίριαζε στην τηλεόραση.. Πολλά ακόμη ακόμη παραδείγματα ανθρώπων που απέτυχαν πριν γίνουν απο τους πιο πετυχημένους στους τομείς τους.

Το πρώτο που θα ήταν βοηθητικό να κάνουμε είναι να σκεφτούμε τι σημαίνει η αποτυχία για εμάς και πως επηρεάζει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και την συμπεριφορά μας. Ελέγξτε τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας μετά από μια αποτυχία. Αποτύχαμε τη δεδομένη στιγμή, υπό τις δεδομένες συνθήκες με τις δεδομένες δυνατότητες και προετοιμασία. Μια αποτυχία δεν σημαίνει ότι θα αποτυγχάνουμε πάντα και σε κάθε προσπάθεια.

Αμφισβητείστε τις διαστρεβλωμένες σκέψεις, όπως η υπεργενίκευση, «εφόσον απέτυχα μια φορά, θα ξανά αποτύχω». Αφαιρέστε τις ταμπέλες, όπως «είμαι αποτυχημένος», «είμαι άχρηστος». Δεν βοηθάνε, μας θυμώνουν, μας απογοητεύουν,  μας κάνουν να μην βλέπουμε καθαρά την κατάσταση. Αποφύγετε την προσωποποίηση. Μπορεί ο στόχος να είναι μια καλή βαθμολογία, η κατάκτηση μιας επαγγελματικής θέσης, η ανάπτυξη μιας φιλίας, το ενδιαφέρον ενός ερωτικού συντρόφου, ένας μακρόχρονος ευτυχισμένος γάμος, η προσπάθεια απόκτησης ενός παιδιού και πολλά άλλα. Τι από όλα τα παραπάνω και ότι άλλο μπορεί να αποτελεί ένα στόχο, μια επιθυμία, εξαρτάται  αποκλειστικά και μόνο από εσάς;

Αυτοκατηγορίες και αυτοτιμωρίες μας οδηγούν συχνά σε λάθος λανθασμένα συμπεράσματα σχετικά με τις δυνατότητες. Μην είστε τόσο αυστηροί.

Εστιαστείτε στον στόχο σας και σε όλα αυτά που μπορείτε να ελέγξετε. Σχεδιάστε ξανά τον στόχο, σπάστε τον σε μικρότερους στόχους.

Το να νιώθετε υπό έλεγχο είναι η καλύτερη απάντηση στην αίσθηση του αβοήθητου και της καταστροφοποίησης. Εστιάστε στα δυνατά σας σημεία, από την άλλη αναζητήστε σε όλα αυτά που δεν βρίσκονται στον έλεγχό σας. Εξετάστε πως μπορείτε να βελτιώσετε τις δεξιότητες που απαιτούνται ώστε να τα έχετε υπό τον έλεγχό σας και αυτά.

Το να αναγνωρίσουμε τις ψυχολογικές πληγές μας όταν αποτυγχάνουμε και να μάθουμε πώς να τις φροντίζουμε μας βοηθά να θεραπευτούμε ψυχολογικά και συναισθηματικά και αυξάνει τις πιθανότητες να επιτύχουμε στο μέλλον.

Μέσα από μια αποτυχία ίσως μαθαίνουμε και να εκτιμούμε την επιτυχία και την προσπάθεια που καταβάλαμε για αυτή.

Αν δυσκολεύεστε αρκετά ζητήστε βοήθεια. Η βοήθεια πάντα μας πάει μπροστά και ένα βήμα κοντύτερα στην επίτευξη του στόχου μας.  Μην αφήνετε μια αποτυχία να κατακλύσει την ζωή σας.