Η τελειομανία συχνά παρουσιάζεται ως ένα θετικό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας ενός ανθρώπου. Αυτό όμως που πολλοί δεν συνειδητοποιούν είναι ότι δεν πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό που βοηθά το άτομο, αλλά μάλλον το εμποδίζει να προχωρήσει και να απολαύσει τη ζωή του.
Είναι πολύ θετικό και ενισχυτικό να προσπαθεί κάποιος να αριστεύσει σε ένα τομέα. Ωστόσο υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του «θέλω να αριστεύσω σε κάτι» και του «πρέπει να είμαι τέλειος». Το άριστα μπορούμε να το πετύχουμε, το τέλειο δεν υπάρχει. Το προσπαθώ να αριστεύω έχει να κάνει με το κάνω το καλύτερο που μπορώ ή αναπτύσσομαι με ένα υγιή τρόπο. Το αναζητώ το τέλειο έχει να κάνει με το ψάχνω συνεχώς την αναγνώριση και τον τρόπο να αποφύγω την αποτυχία και την ντροπή. Οι τελειομανείς δεν παίρνουν ποτέ ικανοποίηση από αυτό που προσπαθούν ή πετυχαίνουν, γιατί πάντα θα βρίσκουν κάποιο ψεγάδι.
Για τους τελειομανείς η ζωή είναι ένας συνεχής αγώνας απόδειξης της αξίας τους. Αυτό που επιζητούν είναι η επιτυχία, αλλά σε αυτό που εστιάζουν είναι η αποφυγή της αποτυχίας. Έχουν, δηλαδή, εξαρχής μια αρνητική αφετηρία και κατεύθυνση.
Συχνά αυτό που πολλοί αναζητούν μέσα από την προσπάθεια να πετύχουν το τέλειο είναι να εντυπωσιάσουν τους άλλους, να κερδίσουν την αγάπη και το ενδιαφέρον τους. Η αυτό-αμφισβήτηση που συχνά συνυπάρχει με την τελειομανία μπορεί να υπονομεύσει και τις σχέσεις τους, αφού ο φόβος μήπως δεν δώσουν μια τέλεια εικόνα τους αποτρέπει από το να συμμετέχουν και να δημιουργούν αληθινές σχέσεις με τους άλλους.
Αυτό όμως που ξεχνούν είναι ότι αυτό που κάνει τους ανθρώπους γύρω μας να μας ξεχωρίζουν και να μας επιλέγουν είναι μεταξύ άλλων όλες αυτές οι ιδιομορφίες μας, ακόμη και οι αδυναμίες μας. Γιατί αυτές μας κάνουν μοναδικούς.
Ο φόβος της αποτυχίας είναι μέρος της τελειομανίας.
Ο φόβος της αποτυχίας σταματά τους τελειομανείς από το να αναζητήσουν και να ανακαλύψουν κάτι καινούριο. Μέσα από την τελειομανία βάζουν φρένο στον εαυτό τους. Η τελειομανία περιορίζει τη ζωή, γιατί δεν τους επιτρέπει να ακολουθούν τα όνειρα τους, καθώς πολλές φορές φοβούμενοι μήπως αποτύχουν και απογοητεύσουν τους άλλους δεν δραστηριοποιούνται.
Χαμένοι μέσα στην παγίδα της τελειομανίας δεν μπορούν ποτέ να ολοκληρώσουν κάτι. Η οργάνωση δεν τελειώνει ποτέ, πάντα βρίσκουν κάτι λάθος σε αυτό που κάνουν, απογοητεύονται τόσο που τα παρατούν ή εξαιτίας του φόβου μήπως δεν τα καταφέρουν στον τέλειο βαθμό που έχουν θέσει οι ίδιοι δεν το ξεκινούν ποτέ. Αντί να εστιάζουν στην διαδικασία του πως θα ολοκληρώσουν ένα έργο εστιάζουν στο αποτέλεσμα. Έτσι δεν μπορούν ποτέ να μάθουν τα πραγματικά τους όρια.
«Αν δεν είμαι τελειομανής, δεν θα πετύχω».
Πολλοί τελειομανείς πιστεύουν ότι αν εγκαταλείψουν την τελειομανία, θα εγκαταλείψουν τις επιδιώξεις τους, τις φιλοδοξίες τους και την επιθυμία τους για σπουδαία πράγματα. Και όμως δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι οι τελειομανείς είναι πιο πετυχημένοι από αυτούς που δεν είναι τελειομανείς. Αντίθετα μεταξύ ατόμων που έχουν το ίδιο επίπεδο ταλέντου και ικανοτήτων αυτό που διαπιστώνεται είναι ότι οι τελειομανείς τα καταφέρνουν λιγότερο καλύτερα από τους μη τελειομανείς. Και αυτό γιατί συχνά καταστροφοποιούν και βλέπουν τα πάντα ως «άσπρο ή μαύρο», «καλά ή άσχημα», «είμαι πετυχημένος ή αποτυχημένος» χωρίς τίποτα στο ενδιάμεσο, τα οποία σε συνδυασμό με τις ατέλειωτες ώρες οργάνωσης του τέλειου σχεδίου δράσης ή της υπεραπασχόλησης με κάποιο σημείο, δεν τους επιτρέπουν να προχωρήσουν παρακάτω με αποτέλεσμα να χάνουν προθεσμίες, να έχουν χαμηλή παραγωγικότητα ή ακόμη και να τα παρατούν.
Η τελειομανία βλάπτει σοβαρά την υγεία
Η τελειομανία είναι ο εχθρός τελικά της δημιουργικότητας, αλλά και της υγείας. Η τελειομανία συχνά οδηγεί στην δυστυχία, επηρεάζει την σωματική και ψυχική υγεία, καθώς πολλές φορές συνοδεύεται από καταθλιπτικές, αγχώδεις, ψυχαναγκαστικές διαταραχές και διαταραχές πρόσληψης τροφής.
Βγείτε από την φυλακή της τελειομανίας και ζήστε δημιουργικά, ευχάριστα, ελεύθερα στον μη τέλειο κόσμο μας.
Σκεφτείτε πρώτα από όλα για ποιο λόγο ψάχνετε την τελειότητα. Δείτε του στόχους σας και υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι προσπαθείτε για το «άριστα» και όχι το «τέλεια» που δεν υπάρχει.
Κάντε μια λίστα των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων του να είναι κάποιος τελειομανής. Θα δείτε ότι τα μειονεκτήματα είναι περισσότερα όσον αφορά τη ζωή σας, την ψυχική και σωματική υγεία, τις σχέσεις και την εργασία.
Μην μπαίνετε στον ανταγωνισμό και μην συγκρίνεστε με τους άλλους. Να είστε ο εαυτός σας. Επιλέξτε ανθρώπους που σας αγαπούν για αυτό που είστε.
Δεχθείτε ότι έχετε αδυναμίες και δείξτε τες. Έτσι θα ξέρουν και οι άλλοι ότι είστε ακριβώς όπως κάθε άνθρωπος και δεν θα περιμένουν όπως φοβόσαστε από εσάς το «τέλειο».
Ξεχωρίστε τις ρεαλιστικές από τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Θέστε πιο ρεαλιστικούς στόχους. Είναι προτιμότερο από το να μην κάνετε τίποτα. Το να θέτετε στόχους πέρα από το δυνατό θα σας κάνει βαθμιαία να κουραστείτε, να απογοητευθείτε και ίσως να τα παρατήσετε. Σκοπός είναι να φτάσετε στον στόχο σας και όχι να τον κάνετε τέλεια.
Αναζητείστε την απλότητα και όχι την πολυπλοκότητα. Με αυτό τον τρόπο θέτετε πιο εύκολα τους στόχους σας και τους πετυχαίνετε. Μέσα από την απλότητα θα πετύχετε αυτό που επιθυμείτε.
Δοκιμάστε καινούρια πράγματα, παρότι μπορεί να φοβόσαστε ότι μπορεί να αποτύχετε.
Σταματήστε την «καταστροφοποίηση». Κάθε φορά που καταστροφοποιείτε σχετικά με την απόδοσή σας, σταματήστε και αναρωτηθείτε, όντως τα πήγα τόσα χάλια ή ποιες αποδείξεις έχω ότι θα αποτύχω;
Δεχθείτε τα λάθη σας. Αν σταματήσετε να κάνετε λάθη, θα σταματήσετε να μαθαίνετε.
Αλλάξτε τους κανόνες σας. «Αν δεν το κάνω τέλεια, γιατί να το κάνω;». Δεν είναι η ζωή άσπρο-μαύρο. Βάλτε χρώμα στη ζωή σας.
Μην φοβόσαστε την κριτική και μην την παίρνετε προσωπικά. Χρησιμοποιήστε την για να εξελιχθείτε.
Και μην ξεχνάτε ποτέ να σας επιβραβεύετε για κάθε προσπάθεια. Όπως και να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι το τέλειο δεν υπάρχει. “Υπάρχει μια ρωγμή σε καθετί. Από εκεί μπαίνει το φως”. (Λέοναρντ κοέν)